توانبخشی سکته مغزی در منزل
فیزیوتراپی در منزل شیراز
ابتلا به سکته مغزی و ناتوانی در حرکت، موجب می شود که عضلات بیمار به تدریج تحلیل رفته و دچار خشکی شوند. در نتیجه مشکلات حرکتی فرد دو چندان خواهند شد. از سوی دیگر با فلج شدن اندام های یک سمت بدن، تعادل بیمار از بین می رود و گاهی بیمار حتی قادر به نشستن بدون کمک نخواهد بود. در چنین شرایطی درمان های توانبخشی به بیمار کمک می کند تا مجددا استقلال خود را بدست آورند و بدون کمک اطرافیان امور شخصی خود را انجام دهند.
به همین دلیل است که در اغلب موارد از توانبخشی سکته مغزی در منزل استفاده می شود تا پزشک به منزل بیمار مراجعه نموده و درمان را در منزل ادامه دهند. بیمار مبتلا به سکته مغزی با دنبال کردن تمرینات توانبخشی مجددا توانایی نگه داشتن قاشق در دست و غذا خوردن، نگه داشتن قلم در دست، نشستن بدون کمک، حفظ تعادل بدن و… را بدست خواهد آورد.
اما رفت و آمد بیمار به مراکز درمانی در چنین شرایطی بسیار دشوار است. برای مراجعه به مرکز توانبخشی به وسیله نقلیه شخصی یا آژانس نیاز است و لازم است که فردی قوی هیکل همواره بیمار را به داخل و خارج ماشین جا به جا کند و او را از پله ها بالا ببرد یا روی تخت مرکز درمانی بخواباند. از طرف دیگر رفت و آمد و تحمل ترافیک انرژی بسیار زیادی از بیمار که در شرایط جسمانی مناسبی نیست، خواهد گرفت که همین امر موجب کاهش بازدهی درمان می شود.
تمرین درمانی سکته مغزی
فردی که دچار سکته مغزی شده است، پس از ترخیص از بیمارستان با مشکلات جدیدی از جمله ناتوانی در راه رفتن و حرکت اندام های یک سمت بدن، بی حسی یک سمت صورت و گاه عدم توانایی در غذا خوردن، مشکلات دفعی، مشکل در تکلم، مشکلات حافظه، درد در اندام ها، خشکی عضلات و… رو به رو خواهند شد. به همین دلیل است که از تمرین درمانی سکته مغزی برای بهبود وضعیت جسمانی بیماران استفاده می شود. تمرین درمانی در راستای توانبخشی بیمار انجام می شود و شامل ورزش ها و تمریناتی است که به تحت کنترل درآوردن عضلات فلج بدن بیمار سکته مغزی کمک می کنند.
می توان گفت که نیمه از بدن فرد مبتلا به سکته مغزی مانند بدن یک نوزاد است و حرکت اندام ها در اختیار بیمار نبوده و انجام هیچ حرکت ظریفی (مانند تکان دادن انگشتان دست) ممکن نیست. بنابراین پزشک و فیزیوتراپ برای بهبود بیمار مبتلا به سکته مغزی تمرینات فیزیکی ساده ای را در فیزیوتراپی سکته مغزی در منزل به بیمار می آموزد.
برای مثال از بیمار می خواهد که در سِت های 10 تایی، باکمک دست سالم خود، دست دیگرش را تا بالای سرش برده و چند ثانیه نگه دارد. یا با پای آسیب دیده خود، وزنه بسیار سبکی را حرکت دهد. این تمرینات باعث تقویت عضلات می شوند. همچنین بیمار با تمرکز روی حرکت دادن اندام های خود، مجددا شیوه کنترل کردن آن ها را می آموزد. نکته اصلی اثر بخشی این تمرینات، تداوم در انجام آن ها است.
کاردرمانی در منزل سکته مغزی
کاردرمانی که در راستای تمرین درمانی و توانبخشی صورت می گیرد، مجددا توانایی نشستن، ایستادن و حتی راه رفتن را به بیمار باز می گرداند. البته به شرط آنکه بیمار با روحیه مناسب و انگیزه کافی تمرینات را با دقت انجام دهد و خستگی و دردهای عضلانی را تحمل نماید. پزشک در حین کاردرمانی روی اندام های مختلف بیمار متمرکز می شود و با حرکت دادن، کشش و ماساژ عضلات، اندام ها را به حرکت وادار می کند. احتمال دارد بیمار در حین کاردرمانی مقدار بسیار اندکی درد یا حس کشیدگی در عضلات خود احساس کند که امری طبیعی است. اما در صورتی که درد غیر عادی یا بیش از توان تحمل او است، باید پزشک را در جریان قرار دهد تا علت درد بررسی شود.
کاردرمانی در منزل علاوه بر مزایایی که برای توانبخشی بیمار گفته شد، دارای یک مزیت مهم دیگر است. هنگامی که کاردرمان در منزل بیمار حضور پیدا کند، می تواند امکانات زندگی او، شرایط خانه (پله داشتن، عدم وجود توالت فرنگی و…) را بررسی کرده و لیستی از ملزومات درمان بیمار ارائه دهد. برای مثال بهترین محل قرار گرفتن تخت بیمار برای انجام تمرینات را مشخص کند یا در صورت لزوم نقاطی برای نصب نرده روی دیوار مشخص کند تا بیمار برای راه رفتن راحت تر باشد این مورد را کاردمان های هوم ویزیت به خوبی مسلط و انجام می دهند.
فیزیوتراپی سکته مغزی در منزل
فیزیوتراپی سکته مغزی در منزل نیز درست مانند کاردرمانی در محیط خانه و با مراجعه فیزیوتراپ به محل زندگی بیمار میسر است.فیزیوتراپی در منزل یکی از خدمات اصلی هوم ویزیت است. در فیزیوتراپی به فرد بیمار که دچار مشکل سکته مغزی شده است آموزش داده می شود که چطور با بعضی حرکات و روش های درمانی بتواند ناحیه ای از بدن را که دچار فلج شده است، دوباره استفاده کند و چگونه بتواند از قسمت های دیگر بدن که سالم هستنند برای جایگزینی بخش های دیگر استفاده کند. اکثر بیماران سکته مغزی ممکن است در چند هفته یا ماه اول سلامتی خود را دوباره بدست بیاورند و کسانی هم نتوانستند در این مدت به نتیجه برسند، نباید ناامید شوند و به درمان خود ادامه دهند. فیزیوتراپی سکته مغزی بعد از مدتی تمام می شود. اما خود بیمار باید آموزش های فیزیوتراپی را یاد بگیرد تا بدون نیاز به فیزیوتراپ و درساعات متفاوتی از روز درمان خود را انجام دهد.
فیزیوتراپی برای عادی کردن کنترل ماهیچه ها و بازگشت وضعیت بیمار به حالت عادی کمک می کند. فیزیوتراپی باید خیلی زود پس از سکته مغزی در منزل یا بیمارستان شروع شود. فیزیوتراپ در اولین جلسه بیمار را ارزیابی می کند و برنامه اصلی درمان را با توجه به وضعیت بیمار مشخص می کند.ممکن است.فیزیوتراپ از ماساژ عضلات یا تمرینات کششی، در کنار تمرین درمانی استفاده کند. در برخی موارد نیز برای فیزیوتراپی سکته مغزی در منزل به دستگاه هایی نیاز است که فیزیوتراپ آن ها را به منزل بیمار می برد تا درمان به بهترین شیوه ممکن انجام شود.
عواملی که بر میزان کیفیت درمان فیزیوتراپی بیماران سکته مغزی موثر است :
- تاکید داشتن بر انجام دادن منظم تمرین
- آموزش دادن نکات تمرین درمانی به بیمار و همراهانش
- درمان های دارویی
- همکاری کردن خود بیمار
- تکرار کردن تمرینات در منزل توسط بیمار و خانواده بیمار
- داشتن انگیزه بیمار برای درمان
- میزان امید به زندگی
همچنین ممکن است بنا به صلاح دید فیزیوتراپ، فیزیوتراپی بیمار سکته مغزی علاوه بر درمان های فیزیکی با روش های دیگری نیز دنبال شود. بعضی از این روش ها در لیست زیر نام برده شده اند:
- شاک ویو
- تیپینگ
- الکترواکوپانکچر
- تحریکات الکتریکی نظیر تنس آی اف، اف ای اس و…
- ایر کامپرشن
- لیزر تراپی
- و…
روند درمان سکته مغزی با فیزیوتراپی
فیزیوتراپی تنها روش درمان برای مبتلایان سکته مغزی نیست و افرادی که دچار سکته مغزی می شوند به طور مرتب توسط پزشک چکاپ شده و تحت درمان های دارویی قرار دارند. با این وجود انجام منظم جلسات فیزیوتراپی نقش مهمی در درمان سکته مغزی با فیزیوتراپی دارد. معمولا بدن بیماران در روزهای نخست پس از سکته مغزی در وضعیت بسیار بدی قرار دارد. البته شدت بی حس شدن بدن به شدت سکته بستگی دارد. اما بسیاری از افراد قادر به جویدن تکه های غذا نیستند یا حتی نمی توانند سر خود را به صورت متعادل روی گردنشان حفظ کنند. همچنین نشستن و راه رفتن برای آنان غیر ممکن است. اما روند درمان بیماران نسبتا سریع است و در شش ماه اول درمان با فیزیوتراپی، کاردرمانی، توانبخشی و… که تقریبا به صورت هم زمان انجام می شوند، بیمار بخش قابل توجهی از توانایی های حرکتی خود را باز می یابد. در ابتدا تمرکز بر روی نشستن است که هم زمان با حفظ سر روی گردن انجام می شود. البته پزشک به طور هم زمان روی حرکت دادن دست و پای بیمار نیز کار می کند تا عضلات این قسمت ها تحلیل نروند. در این مرحله بیمار بسیاری از تمرینات را به صورت خوابیده انجام می دهد.
در مرحله بعد، هنگامی که بیمار قادر به نشستن باشد، تمرکز درمان روی حرکت دادن کلی است و همچنین ایستادن بیمار خواهد بود. دراین مرحله فیزیوتراپ راهکارهایی به بیمار آموزش می دهد که با انجام آن ها می تواند با صرف انرژی کمتر و آسان تر روی پاهای خود باایستد و تعادل خود را حفظ کند. در این مرحله مراقب باشید بیمار حین انجام تمرینات وزن خود را روی هر دو پا پخش کند، نه فقط پای سالم. بیمار در این مرحله می آموزد که با واکر یا عصا قدم بردارد.
در مرحله بعد راه رفتن بدون عصا به بیمار آموزش داده می شود و بر حرکت کلی انگشتان دست تمرکز بیشتری می شود. بدین ترتیب بیمار قادر به انجام بسیاری از امور شخصی خود خواهد بود و اعتماد به نفس و امید کافی را برای دنبال کردن تمرینات باز می یابد تا در پایان بتواند انگشتان خود را حرکت دهد و بدون مشکل راه برود.
البته فراموش نکنید که برخی صدمات ماندگار هستند و بسته به میزان آسیب مغزی ممکن است چنین نتایجی به طور کامل حاصل نشوند.
نکاتی در مراقبت از بیمار سکته مغزی
شخصی که دچار سکته مغزی می شود، تا دیروز یک فرد سالم بوده و اکنون به دلیل این بیماری به شدت به اطرافیان خود وابسته است. پس مهم است که مراقبین و اطرافیان بیمار نظیر همسر و فرزندان به برخی نکات توجه داشته باشند تا به خوبی از عزیز بیمار خود مراقبت کرده و شاهد بهبودی هرچه سریع تر او باشند. برخی از این نکات در ادامه بیان شده است:
- عزت نفس بیمار را حفظ کنید. اجازه ندهید ملاقات کنندگان، کودکان و غریبه ها او را با پوشش نامناسب یا در وضعیت ناخوشایندی ببینند.
- سکته مغزی هم بر روحیه بیمار و هم بر اعصاب اطرافیان او تاثیر منفی خواهد گذاشت. تا حد امکان صبور، پر انرژی و با روحیه باشید و جلوی افسرده شدن بیمار, خود و اطرافیانتان را بگیرید. (در صورت لزوم از روانپزشک کمک بگیرید.
- مراقب باشید اندام های فلج بیمار در هنگام نشستن یا خوابیدن به شکل صحیح قرار گرفته باشند.
- عصا، واکر و دیگر لوازم را در نزدیکی نیمه سالم بدن بیمار قرار دهید.
- در صورت مشاهده هرگونه علائم غیر عادی مثل کاهش هوشیاری، تشنج، تب و… سریعا به پزشک مراجعه کنید.
- در غذا دادن به بیمار عجله نکنید. غذا را با قاشق کوچک در نیمه سالم دهان بیمار قرار دهید.
- در جلسات فیزیوتراپی سکته مغزی در منزل یا مرکز درمانی حضور داشته باشید و شیوه درست انجام تمرینات را فرا بگیرید.
- داروهای بیمار را سر وقت بدهید.
چندین مرتبه در روز بیمار را تشویق کنید که تمرینات فیزیوتراپی را انجام دهد.
در صورتی که بیمار برای حرکت نیاز به کمک اطرافیان دارد، در نحوه نگه داشتن او بسیار دقت کنید یا ناخواسته پوست او را دچار آسیب نکنید یا به عضلات وی صدمه نزنید.
عوامل موثر در بروز سکته مغزی
بهترین راه مقابله با سکته مغزی و عدم نیاز به فیزیوتراپی سکته مغزی برای درمان، پیشگری از این بیماری است. عوامل بسیاری مانند سن، جنسیت، نژاد و… در بروز سکته مغزی دخیل هستند که ما توانایی تغییر آن ها را نداریم. اما می توانیم با اصلاح سبک زندگی خود و رعایت برخی نکات ساده، تا حد قابل توجهی خطر ابتلا به سکته مغزی را کاهش دهیم. بنابراین پیشنهاد ما در هوم ویزیت این است که سعی کنید خود و خانوادتان موارد زیر را تا حد ممکن رعایت کنید تا علاوه بر سکته مغزی، از بسیاری بیماری های دیگر نیز در امان باشید.
- ورزش منظم
- کاهش استرس
- پرهیز از مصرف بی رویه چربی
- مصرف منظم سبزی و میوه
- کاهش وزن
- کنترل فشار خون
- پرهیز از استعمال دخانیات
- پرهیز از مصرف مواد مخدر
- پرهیز از مصرف نوشیدنی های الکلی
- انجام فعالیت های فیزیکی، به خصوص در افرادی که به واسطه شغل خود مدت زیادی در روز پشت میز می نشینند.
مرکز درمان در منزل پارسه شیراز
07136236980
07136419929
09179308785
.شماره مجوز 161660-3
