امداد های اولیه(فصل اول)

شما به عنوان فرد حاضر در صحنه باید بتوانید ارزیابی هایی از وضعیت بیمار انجام دهید تا نوع صدمات وارده به بیمار یا نوع بیماری او را تعیین نمایید.

مراحل ارزیابی بیمار شامل موارد زیر است:

1-ارزیابی اولیه ی بیمار 

2-معاینه فیزیکی

3-شرح حال بیمار

4-ارزیابی ممتد بیمار

ارزیابی اولیه بیمار 

الف)یک برداشت کلی از بیمار فراهم کنید.

ب)میزان پاسخ دهی را ارزیابی کنید.

ج)راه هوایی بیمار را بررسی کنید.

د)تنفس بیمار را بررسی کنید.

ه)وضعیت گردش خون بیمار را بررسی کنید.

خ)شکایت اولیه بیمار را بشناسید

چ)به  واحد EMSپاسخگو اطلاع دهید.

یک برداشت کلی از بیمار فراهم کنید:همزمان با معاینه بیمار،یک برداشت کلی از او فراهم کنید.جنس و سن تقریبی را ثبت نمایید.بررسی صحنه حادثه و برداشت کلی شما در تعیین صدمه و نوع اه و ناله های او می توانند شاخصی از نوع مشکل باشد.میتوان تا حدود ی سطح هوشیاری بیمار را نیز تعیین کرد.

میزان پاسخ دهی را ارزیابی کنید: با ابلاغ اینکه شما یک فرد آموزش دیده هستید  و برای کمک کردن آماده میباشید به بیمار آرامش میدهد.در مرحله ی بعد نام بیمار را بپرسید.پاسخ بیمار در تعیین سطح هوشیاری او نیز کمک کننده خواهد بود.

بسیاری از بیماران که بیهوش بنظر میرسند قادر به شنیدن صدای شما هستند و به اطمینان بخشی شما نیاز دارند.آنچه که نمیخواهید بیمار بشنود صحبت نکنید.

اگر بیمار بیهوش بنظر میرسد با صدایی که برای شنیدن بیمار به اندازه ی کافی اورا صدا بزنید.اگر بیمار به صدای شما پاسخ نمیدهد،به آرامی اورا لمس کنید یا شانه هایش را تکان دهید.سطح هوشیاری بیمار از کاملا هوشیار تا بیهوش میتواند متغیر باشد.

راه هوایی بیمار را بررسی کنید:جزء سوم ارزیابی ،بررسی راه هوایی بیمار است.اگر بیمار آگاه است و میتواند بدون مشکل به شما پاسخ دهد، راه هوایی او باز است.اگر بیمار به محرک کلامی پاسخ نمیدهد باید فرض کنیم که راه هوایی بسته است.درمورد بیماران بیهوش،راه هوایی را با تکنیک سر-عقب،چانه-بالا و در بیمارانی که دچار تروما(صدمه)شده اند با تکنیک باز کردن فک با فشار(بدون عقب کشیدن سر بیمار)باز کنید.پس از باز کردن راه هوایی وجود جسم خارجی یا ترشحات مختلف را بررسی کنید.

نیاز های ویژه کودکان:ممکن است کودکان و نوزادان،از مهارت های کلامی کافی برای پاسخ به پرسش هایی که برای ارزیابی پاسخ دهی در بزرگسالان استفاده میشود برخورد دار نباشند.بنابراین باید کنش متقابل بین کودکان و نوزادان و والدین و محیط اطراف را ارزیابی کنید.

تنفس بیمار را بررسی کنید:اگر بیمار هوشیار است،سرعت و کیفیت تنفس اورا بررسی کنید.آیا قفسه سینه با هر تنفس بالا و پایین می رود؟یا به نظر  میرسد بیمار تنگی نفس دارد؟اگر بیمار بیهوش است،با قرار دادن صورت خود نزدیک دهان و بینی بیمار وجود تنفس را ارزیابی کنید.باید بتوانید صدای تنفس را بشنوید،بالا و پایین رفتن قفسه سینه را ببینید و حرکت هوا را روی گونه ی خود حس کنید.در صورت مشکل بودن تنفس یا شنیدن صدای غیر معمول ،گاه لازم است اجسامی مانند غذا،استفراغ،دندان مصنوعی،آداماس یا دندان شکسته را از دهان خارج سازید.

اگر نمیتوانید حرکت قفسه سینه را ببینید یا اگر صدای ورود و خروج هوا را نمیشنوید،تنفس وجود ندارد.برای باز کردن راه هوایی و انجام تنفس مصنوعی مراحل فوری را به کار گیرید.اگر شک به تروما وجود دارد،با قرار دادن سر بیمار در وضعیت خنثی و استفاده از تکنیک باز کردن فک با فشار برای باز نگه داشتن راه هوایی از مهره های گردنی بیمار حفاظت کنید.

ضربان قلب بیمار را بررسی کنید:اگر بیمار بیهوش است،انگشت اشاره و میانی خود راکنار هم قرار دهید و حنجره را در گردن بیمار لمس کنید،سپس دو انگشت خود را از حنجره به سمت گوش بیمار بکشیدتا یک بریدیگی خفیف را لمس کنید.این مانور را انقدر تمرین کنیدتا بتوانید در عرض 5ثانیه نبض را با انگشت خود بیابید.

اگر نتوانستید در عرض 5-10ثانیه نبض کاروتید(گردن)بیمار را بیابید،انگشت اشاره و میانی خود را در سمت شست مچ بیمار قرار دهید

سپس فورا بیمار را از نظرخونریزی شدیدبررسی نمایید.در صورت وجود خونریزی شدید باید فورا برای کنترل آن به وسیله فشار مستقیم بر روی زخم اقدام کنید.بلافاصله رنگ پوست و دمای بدن بیمار را بررسی کنید.این ارزیابی ها شمارا از خونریزی داخلی بیمار و شوک آگاه میکند.بررسی رنگ پوست بیمار هنگام هنگام رسیدن به صحنه ی حادثه حائز اهمیت است . در این صورت با گذشت زمان از تغییرات رنگ پوست آگاه خواهید شد.

رنگ پوست به صورت ذیل تعرف میشود:

• رنگ پریده(سفید،به کاهش خون رسانی به آن بخش از بدن یا تمام قسمت های بدن اشاره دارد)
• برافروخته(قرمز رنگ،به افزایش خون رسانی به آن قسمت از بدن اشاره دارد)
• آبی رنگ(حاکی از عدم اکسیژن رسانی و وجود مشکلات راه هوایی است)
• زرد رنگ(به وجود مشکلات کبدی اشاره دارد)
• طبیعی یا صورتی کم رنگ

در بیمارانی که پوستشان به شدت رنگدانه دار است،تغییرات رنگی در بستر ناخن ها ،سفیدی چشم ها یا داخل دهان دیده میشود.

نکته:در صورت هوشیار بودن بیمار،نبض مچ دست را بگیرید.

نکته:برای ارزیابی گردش خون نوزادان نبض را در سمت داخل بازو چک کنید.باگذاشتن انگشت اشاره و میانی روی قسمت داخلی بازو نوازاد در میانه راه بین شانه و آرنج میتوان نبض را حس نمود.

تنفس:سرعت تنفس بیمار یک علامت حیاتی است که نفس کشیدن بیمار را نشان میدهد.تعدادتنفس در هر دقیقه اندازه گیری میشود.در یک فرد بزرگسال طبیعی،سرعت تنفس در حالت استراحت بین12الی20بار در هر دقیقه است.یک دوره دم و باز دم به عنوان یک نفس در نظر گرفته میشود.تنفس ممکن است تند و کم عمق (مشخصه شوک)یا کند(مشخصه سکته مغزی یا مسمومیت دارویی)باشد.تنفس میتواند به صورت نفس های عمیق ،خس خس کردن،بریده بریده نفس کشیدن،هن هن کردن،خرناس کشیدن،نفس های صدا دار یا تنفس دشوار باشد.وضعیتی که بیمار نفس نمیکشد با عدم تنفس بیان میشود.این وضعیت طی ارزیابی های اولیه مشخص میشود.وقتی سرعت تنفس برا بررسی نموده یا به کیفیت تنفس توجه میکنیدباید مطمعن شوید که چهره و سر شما به اندازه کافی نزدیک به صورت بیمار قرار گرفته تا هوای باز دمی رابر چهره ی خود احساس کنید.همچنین بالا و پایین رفتن قفسه سینه را نیز مشاهده کنید.

نبض:دومین علائم حیاتی نبض است که سرعت و نیروی ضربان قلب را نشان میدهد.نبض را میتوان در هر جایی از بدن که یک سرخرگ از روی یک ساختار سخت مانند استخوان عبور میکند احساس نمود.گرچه جاهای زیادی به این صورت در بدن وجود دارد،اماچهار نقطه متداول نبض های رادیان(مچ دست)،کاروتید(گردن)،براکیان(بازو)،و تیبال خلفی(مچ پا)می باشد.

در تعیین سرعت نبض(تعداد ضربان قلب در هر دقیقه)،نبض بیمار را با انگشتان خود بگیرید،تعداد ضربان را به مدت30ثانیه بشمارید و آن را در 2 ضرب کنید.در یک فرد بزرگسال طبیعی،سرعت نبض در حال استراحت حدود60-80ضربه در هر دقیقه است گرچه در قردی که دارای آمادگی مناسب است(مانند یک شیرجه کار)،سرعت نبض در حال استراحت کمتر می باشد(حدود 40تا60ضربه در دقیقه).سرعت نبض در کودکان به طور طبیعی بالاتر است(حدود80تا100ضربه در دقیقه).

تنفس مصنوعی و ماساژ قلبی:

الف)محل فشردن قفسه سینه:اقدامات احیا با فشردن قفسه سینه آغاز میشود.برای تعیین محل فشردن نیازی به بیرون آوردن لباس بیمار نیست.

البته محل مناسب برای فشردن قفسه سینه مهم و به صورت زیر میباشد:

• محل مناسب در بالغین و کودکان که درست در وسط قفسه سینه است
• محل مناسب فشردن در شیرخواران یک انگشت پایین تر از خط مابین دو سر سینه است 

نکته:دوره فاصله فشردن و برگشتن به حالت اولیه بهتر است برابر باشد.عملیات احیای قلبی_ریوی بایستی روی یک سطح سفت انجام شود.پس از انجام 30بار فشردن قفسه سینه دوبار تنفس مصنوعی انجام دهید و برای نوزادان تازه متولد شده این نسبت 3به یک میشود