مراقبت از بیمار سکته مغزی در منزل

سکته مغزی (Stroke) یکی از علل اصلی ناتوانی طولانی‌مدت در سراسر جهان است. این رویداد، که به دلیل قطع جریان خون به بخشی از مغز رخ می‌دهد، می‌تواند منجر به عوارض گسترده‌ای از جمله فلج یک طرف بدن، اختلالات گفتاری و بلع، مشکلات شناختی و احساسی شود. مراقبت از بیمار سکته مغزی در منزل، مهم‌ترین مرحله پس از ترخیص از بیمارستان است و نقش محوری در تعیین میزان بهبودی و استقلال بیمار دارد.

مراقبت خانگی از این بیماران یک فرآیند پیچیده و چندوجهی است که شامل مراقبت‌های پزشکی، توانبخشی فشرده و حمایت روانی-اجتماعی است. هدف اصلی این مراقبت‌ها، بازتوانی کامل و تسریع بازگشت بیمار به فعالیت‌های روزمره در محیطی امن و آرام است.

پرستاری از بیمار در منزل

⚕️ ارکان اصلی مراقبت‌های پزشکی و پرستاری در منزل

نگهداری از بیمار سکته مغزی در خانه، نیازمند هوشیاری کامل و اجرای دقیق دستورات پزشکی است تا از بروز سکته مجدد یا عوارض ثانویه جلوگیری شود:

۱. پایش علائم حیاتی و مدیریت دارویی

• کنترل منظم فشار خون: سکته مغزی اغلب ناشی از فشار خون بالاست. کنترل روزانه و دقیق فشار خون برای پیشگیری از سکته مجدد حیاتی است.

• پایش شاخص‌های مهم: کنترل قند خون (به ویژه در بیماران دیابتی)، ضربان قلب و دمای بدن.

• اجرای دقیق برنامه دارویی: نظارت بر مصرف منظم داروهای تجویز شده (مانند رقیق‌کننده‌های خون، داروهای فشار و کلسترول) و ثبت عوارض جانبی احتمالی آن‌ها.

• پیشگیری از عفونت ریه: در بیمارانی که دچار اختلال بلع هستند، خطر آسپیراسیون (ورود غذا یا مایعات به ریه) و عفونت ریه وجود دارد. این مورد نیاز به مراقبت تخصصی مانند ساکشن ریه در منزل و رعایت بهداشت دهان و دندان دارد.

۲. پیشگیری از زخم بستر و مراقبت‌های بهداشتی

بیماران با محدودیت حرکتی شدید، به شدت در معرض خطر زخم بستر هستند.

• تغییر وضعیت مکرر: تغییر موقعیت بیمار در بستر، حداقل هر ۲ ساعت یکبار برای کاهش فشار روی نواحی استخوانی ضروری است.

• حفظ بهداشت پوست: حمام دادن اصولی و نظافت کامل پوست، به‌ویژه در نواحی تحت فشار، برای جلوگیری از تخریب پوست.

• استفاده از تجهیزات کمکی: استفاده از تشک مواج و بالش‌های مخصوص برای توزیع یکنواخت فشار.

🏃 توانبخشی فشرده و حیاتی در منزل

توانبخشی (Rehabilitation) بلافاصله پس از تثبیت وضعیت بیمار آغاز می‌شود و موفقیت آن کاملاً وابسته به تکرار و شروع سریع (حتی ۲۴ ساعت پس از سکته) دارد. انجام این خدمات در منزل، اثربخشی بیشتری دارد زیرا تمرینات در محیط واقعی زندگی بیمار انجام می‌شود.

۱. فیزیوتراپی در منزل (Physical Therapy)

فیزیوتراپی بر بازیابی توانایی‌های حرکتی درشت و تعادل تمرکز دارد:

• بازیابی حرکت: تمرینات تقویتی برای اندام‌های فلج شده یا ضعیف، از جمله دست‌ها، پاها و تنه.

• راه رفتن و تعادل: آموزش نحوه ایستادن مستقل و راه رفتن ایمن با کمک وسایل کمکی مانند واکر یا عصا.

• پیشگیری از خشکی مفاصل: انجام تمرینات دامنه‌ حرکتی (ROM) برای جلوگیری از کوتاهی و خشکی مفاصل.

۲. کاردرمانی در منزل (Occupational Therapy)

کاردرمانی با هدف بازیابی استقلال در انجام فعالیت‌های روزمره (ADLs) انجام می‌شود:

• مهارت‌های ظریف: تمرین گرفتن اشیاء، باز و بسته کردن دکمه‌ها، مسواک زدن و نوشتن با دست آسیب‌دیده.

• تطبیق محیط خانه: پیشنهاد اصلاحاتی مانند نصب دستگیره در حمام و توالت، و ایمن‌سازی مسیرهای تردد.

• تمرین در محیط واقعی: تمریناتی که به بیمار کمک می‌کند تا کارهایی مانند غذا خوردن، لباس پوشیدن و آماده کردن یک وعده غذایی ساده را دوباره یاد بگیرد.

۳. گفتاردرمانی در منزل (Speech Therapy)

گفتاردرمانی به دو حوزه حیاتی می‌پردازد:

• بازیابی تکلم (آفازی): تمرینات فشرده و هدفمند برای بازآموزی کلمات، جملات و درک گفتار دیگران.

• مدیریت اختلال بلع (دیسفاژی): آموزش تکنیک‌های ایمن بلع، توصیه‌های غذایی در مورد غلظت مایعات و بافت غذاها، برای جلوگیری از آسپیراسیون.

🍎 رژیم غذایی و حمایت روانی-اجتماعی

مراقبت‌های پس از سکته مغزی بدون توجه به تغذیه و سلامت روان بیمار کامل نخواهد بود:

۱. تغذیه مناسب: سوخت اصلی بهبودی

رژیم غذایی باید با هدف کاهش خطر سکته مجدد و حمایت از ترمیم بافت مغز تنظیم شود:

• کاهش ریسک فاکتورها: محدودیت مصرف نمک، چربی‌های ناسالم، کلسترول و قند.

• رژیم غذایی کامل: رژیمی سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین‌های کم‌چرب (ماهی و مرغ) و چربی‌های سالم (مانند روغن زیتون).

• فیبر و مایعات: مصرف کافی فیبر برای جلوگیری از یبوست، و نوشیدن آب فراوان برای هیدراته ماندن.

۲. حمایت روانی و عاطفی

بیماران سکته مغزی اغلب دچار افسردگی، اضطراب و ناامیدی می‌شوند.

• تشویق و عدم وابستگی: بیمار را برای هر پیشرفت کوچک تشویق کنید، اما اجازه ندهید کاملاً وابسته شود. او را به انجام کارهای روزمره (در حد توانش) ترغیب کنید تا حس استقلال حفظ شود.

• فعالیت‌های ذهنی: تشویق بیمار به انجام فعالیت‌های شناختی مانند حل پازل، خواندن یا بازی‌های فکری برای تقویت حافظه و توجه.

• کمک حرفه‌ای: در صورت نیاز، مشورت با روانشناس یا روانپزشک برای مدیریت اختلالات خلقی.

معرفی: مرکز پرستاری پارسه شیراز – تیم تخصصی توانبخشی سکته مغزی

برای اطمینان از دریافت مراقبت‌های کامل، تخصصی و یکپارچه در شیراز، انتخاب یک مرکز معتبر حیاتی است.

مرکز درمان در منزل پارسه شیراز با ارائه خدمات پرستاری ویژه، فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتاردرمانی در منزل، به بازماندگان سکته مغزی کمک می‌کند تا در محیط آرام خانه، روند بهبودی خود را با بالاترین کیفیت دنبال کنند. تیم ما شامل متخصصانی است که با آخرین متدهای توانبخشی عصبی آشنا هستند.

برای مشاوره و هماهنگی جهت اعزام پرستار یا تیم توانبخشی متخصص سکته مغزی به منزل شما در شیراز، لطفاً با شماره‌های زیر تماس بگیرید: